Demir Eksikliği Nedir? Nasıl Beslenilmelidir?
Demir Eksikliği Nedir? Nasıl Beslenilmelidir?
Vücudumuzun yaklaşık %4’ünü oluşturan mineraller vücudumuzda çeşitli metabolik olayların düzenlenmesinde rol oynamaktadır. Bu sebeple vücudumuzun sağlıklı olabilmesi için minerallerin önemi büyüktür. Yetersiz ve dengesiz beslenme ise mineral eksikliğine yol açmaktadır. Bu da çeşitli sağlık problemlerine neden olmaktadır. Ülkemizde ve dünyada en çok görülen mineral eksikliği ise demir eksikliğidir.
Demir Eksikliği Nedir?
Demir eksikliği vücudumuzda yeteri kadar demir mineralinin bulunmaması ve vücut işlevleri için kullanılamamasıdır. Demir eksikliğinin bir sonucu olarak kansızlık olarak bilinen en yaygın anemi olan demir eksikliği anemisi ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde demir eksikliği özellikle çocuklarda, gebe ve emzikli kadınlarda daha çok görülmektedir. Bu oran kırsal bölgelerde çok daha yüksektir.
Demir mineralinin vücudumuzdaki en önemli görevi akciğerden organlara oksijen taşınmasıdır. Düşük demir konsantrasyonu sonucunda hücrelere ve dokulara giden oksijen miktarında azalma olmaktadır. Ayrıca demir iyi bir bağışıklık sistemi ve bilişsel performansın iyi olabilmesi için gereklidir.
Demir Eksikliği Olan Bireyler Nasıl Beslenmelidir?
Demir eksikliği genellikle kırsal bölgelerde ve tahıla dayalı beslenen toplumlarda, vejetaryenlerde daha fazla görülmektedir. Bunun nedeni tahıllarda bulunan demirin biyoyararlılığının daha az olmasından kaynaklanmaktadır. Beslenme tedavisinde yeterli ve dengeli bir beslenme programı uygulanmalıdır. Demir içeriği yüksek olan besinlerin tüketilmesi de demir depolarının düzenlenmesinde rol oynamaktadır.
Demir eksikliği olan bireyler beslenmelerinde demir içeriği ve biyoyararlılığı yüksek olan kuru kayısı ve kuru üzüm gibi kurutulmuş meyveler, kırmızı et ve karaciğer, pekmez, tahıllar, yumurta, lahana, fasulye, pancar, patates, fındık, badem, şeftali, armut, hurma, kabak ve balık gibi besinlere yer vermelidirler.
C vitamini ise demir emilimini olumlu yönde etkilemektedir. Bu sebeple demir içeriği yüksek besinlerin yanında C vitamini içeren besinlerin tüketilmesi yararlı olacaktır. Örneğin bir et yemeğinin yanında yoğurt yerine bol limonlu bir yeşil salatanın tercih edilmesi demir eksikliği olan bireyler için daha iyi bir tercih olacaktır.
Demir Eksikliği Olan Bireyler Hangi Besinleri Tüketmemelidir?
Kalsiyum demir emilimini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle demir takviyesi alan bireyler takviyeleri süt ve süt ürünleriyle beraber almamalıdır. Demir ilaçlarını süt ve süt ürünü içeren öğünlerde en az 1,5 saat önce veya sonra alınması önerilmektedir. Ayrıca kepekli tahıllar, soya ve iyi pişmemiş kuru baklagiller de demir emilimini azaltmaktadır. Mayalı ekmeklerde demir emilimi mayasız ekmeklere göre daha yüksektir.
Yüksek kafein içeren kahve, çay, kola gibi içecekler fazla miktarda tüketilmemeli ve yemekler alüminyum, paslanmaz çelik ve teneke saklama kaplarında saklanmamalıdır.
Demir Eksikliği Kilo Vermeyi Etkiler Mi?
Vücudumuza alınan besinlerin hücrelerimiz tarafından kullanılabilmesi için çeşitli reaksiyonlar geçirerek parçalara ayrılması ve enerjiye dönüşmesi gerekmektedir. Bu değişimler gerçekleşirken oksijen kullanılmaktadır. Demir ise oksijen taşınmasında rol oynadığından metabolizmanın düzenli çalışabilmesi için önemlidir. Eğer vücudumuzda yeterli demir yoksa hemoglobin haddinden az oksijen taşır ve metabolizma daha yavaş çalışır.
Yapılan araştırmalarda demir eksikliği olan bireylerin iyi demir depolarına sahip bireylere göre çok daha yavaş kilo kaybettiği görülmüştür. Düzenli ve sağlıklı kilo kaybı için demir depolarının dolu olması önem taşımaktadır.
Flex2Shape
DYT Ece Can